Ngā Kāwai Katoa

Rongokōrero

Kāinga >  Rongokōrero

Te Evolution me te pānga o te pēhi tā

08 o Haki 2023

Ko te hanganga o te pēhi tā tētahi o ngā huarahi hangarau whakarerekē a te tangata, e whakatika ana ki te whakawhitiwhitinga maha me te Pakeke o te Whakaramatanga. Ko te haerenga mai i te pēhi tā a Gutenberg ki te hangarau tā mamati o nāianei, he kawenata ki te āhuatanga tangata me tōna pānga hōhonu ki te pānui pānui pukapuka me te horahanga o ngā mōhiohio.

Pēhi Tā a Gutenberg: Ko te Haeata o tētahi Tau Hōu Ka tīmata te pūrākau o te pēhi tā ki te hanganga tōkeke o Johannes Gutenberg i te rau tau 15. Na te pēhi tā a Gutenberg, me tōna momo hangarau tā neke, ka taea te whakaputa tere i ngā pukapuka, i te nui hoki o te nui. Na tēnei mātauranga hou i whakahekea, kia āhei ai ki tētahi hunga whānui ake i tua atu i te whakapono me te kore noa iho. I tāngia e te Gutenberg Bible, huri noa i te 1455, tēnei neke nui, ā, i tohua te tīmatanga o te wā o ngā pukapuka tā.

Hurihanga Mahi: Na te hiko o Steam me ētahi atu hurihanga mahi i mau mai he huringa nui ki te umanga tā. Ko te whakatakinga o ngā pēhi hiko uaua i te rau tau 19, pēnei i te pēhi Koenig & Bauer, te nui ake o te tere o te whakanaotanga me te tōtika. I nui ake te utu o nga nūpepa me ngā pukapuka, i hangaia he iwi whānui, a, ka whakangāwari i te horahanga o ngā whakaaro hou me ngā nekenekehanga pāpori.

Rau tau 20: I kitea e Offset Printing me Photopsetting Te rau tau 20 te putanga o te tā wāhikē, he tikanga e whakawhitia ai te waituhi mai i tētahi pereti tā ki tētahi paraikete, kātahi ki te mata tā. Ka whakapai ake tēnei aratuka i te kounga tā, ā, ka whakaaetia mō te whakaputa teitei. I tērā wā, i whakakapia e te whakaahua te momo konganuku, te whakangāwari i te tukanga o te whakarite kupu tā me te whakatere ake i te whakaputa.

Tau Mamati: Ngā Pūreretā Taiaho me te Hangarau Waituhi Kua huri anō te hurihanga mamati i te pēhi tā. Na te whanaketanga o ngā pūreretā taiaho me te hangarau waituhi i te rau tau 20 tōmuri ka taea te whakaputa hāngai mai i ngā kōnae mamati, me te kore whakamahi i ngā pereti tā tūturu. Na tēnei mahi hou i puta ai te tono tā-ki-te-tono, ngā tānga whakawhaiaro, me te whakaputa i a ia anō.

Ko te pānga ki te Pānui pānui me te Mōhiohio Whakakore i ia mahi hou nui i roto i te hangarau tā, ka whakawhānuitia te awhe o ngā ihirangi tuhituhi me te nui ake o te pānui pānui me te whakawhitinga mōhiohio. I tākaro te pēhi tā i tētahi tūranga hira mo te whakawātea i te mātauranga, te tiaki i te tuku iho ā iwi, me te whakatoko i ngā whakaaro nui. Māna e hoatu ngā utauta ki ngā tangata hei ako, hei tiritiri me te whakapātari i ngā whakaaro hei hanga i te iwi me te whakahaere i te kaunuku.

Ko te katoa, ko te whanaketanga hītori o te pēhi tā he kōrero mo te kaunuku motukore me te huringa pāpori. Mai i te pēhi tā a Gutenberg ki ngā pūreretā mamati o tēnei rā, kua mahue i ia kōkiri tētahi tohu tūturu ki te āhua o te whakawhitiwhiti me te whiwhi mōhiohio, e miramira ana i te tawhito tūturu o tēnei hanganga whakamīharo.


Rapunga Pātahi