te hurihanga o te pēhanga tā

te whakataki:

Ko te pēhanga tā, he mea hanga i huri i te ao o te whakawhitiwhiti kōrero, he wāhi nui i roto i te hītori tangata. Ko te whāinga o tēnei akoranga take ko te tirotiro i te pānga o te pēhanga tā ki te hapori me tōna whanaketanga i muri mai.

te hītori o mua:

I hangaia te pēhanga tā e Johannes Gutenberg i te rau tau 15, he wā tino hira i roto i te ao tangata. I mua i tōna whakatūnga, i tuhia ngā pukapuka i te ringa, i kore ai e kitea, he utu nui, ā, he torutoru anake te hunga whai mana. I puta mai te pēhanga tā i tētahi huringa nui mā

te pānga o te pēhanga tā i Uropi

te manapori o te mātauranga:

i te wā o te tā, kāore te mātauranga me te mōhiohio i te whāiti noa ki te hunga rangatira. ka nui ake te utu o ngā pukapuka, ka taea hoki te toro atu ki te hunga whānui ake. I whakatūria e tēnei whakaōritenga o te mātauranga te turanga mō te whakaoranga me ngā nekehanga whakarerekētanga, e

te horahanga o ngā whakaaro me te whakawhitiwhiti ahurea:

I āhei te tā i te tere o te horahanga o ngā whakaaro puta noa i Uropi. I horahia ngā tuhinga rapunga whakaaro, ngā kitenga pūtaiao, me ngā tuhinga whakapono ki ngā reo maha, i whiti atu i ngā rohe matawhenua. I whai wāhi tēnei whakawhitiwhitinga ahurea ki te tipu o te kōrero hinengaro, tae atu ki te

te huringa o te ohanga:

i huri te pēhanga tā i te ahumahi whakaputa, i waihanga i ngā whai wāhitanga ohaoha hou. I puta mai ngā kaiwhakaputa, ngā kaiwhakaputa, me ngā kaihoko pukapuka hei kaitākaro matua i tēnei mākete hou. I piki ake te tono pukapuka, i waihanga i ngā mahi, i whakaoho i te tipu ohaoha

te tiaki i te mātauranga:

I mua i te tā, ka taea te whakangaro me te ngaro o ngā pukapuka. Na te kaha ki te whakaputa i ngā kape maha, ka whakarite te tā i te tiaki me te horahanga o te mātauranga. I whakaputaina ngā kuputuhi tawhito me ngā mahi tawhito, e ārai ana i tō rātou ngaro ā-matau, e whakarato ana i tētahi turanga

te whakatau:

Kua waiho e te pēhanga tā i tētahi tohu e kore e taea te whakakore i te hītori o te tangata. Ka kitea tōna pānga i ngā āhuatanga maha o te hapori, tae atu ki te mātauranga, ahurea, ohaoha, me te reo. Mā te whakawātea i te mātauranga, te whakatairanga i te whakawhitiwhiti ahurea, me te